لطفاً کمی غیربهداشتی باشید!

·         آیا برای بچه‌هایتان بهتراست که انگشت توی دماغ‌ شان کنند؟ آیا بهتراست خاک بخورند؟ شاید. بدن باید بداند کدام چالش‌های ایمنی درمحیط پیرامونش پرسه می‌زنند.

آیا بهتراست از صابون‌های ضدباکتری یا ضدعفونی‌کننده‌های دست استفاده کنید؟ خیر. آیا زیاد ازحد آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنیم؟ بله.

دکترمتخصص امراض پوست که بیماران مبتلا به آلرژی و اختلالات سیستم ایمنی را معالجه می‌کند، می‌گوید: «به بیمارانم می‌گویم وقتی غذایی کف اتاق ریخت، لطفاً بردارید و بخوریدش. «

·         « صابون‌های ضدباکتری را دور بریزید. »خودتان را ایمن کنید! اگر واکسن جدیدی آمد، بدوید وبزنید. هرواکسنی که بوده به بچه‌هایم زده‌ام. و اشکالی هم ندارد اگر خاک بخورند».

·         نسخۀ این دکتر برای بهبود سیستم ایمنی به همین‌ها خاتمه پیدا نمی‌کند. او می‌گوید: «نه ‌تنها باید انگشت توی دماغتان کنید، بلکه بهتر است آن را بخورید».

·         اوبا کمی شوخ‌طبعی به این حقیقت اشاره می‌کند که سیستم ایمنی ‌ما اگرتعامل منظمی با دنیای طبیعی نداشته باشد، مختل می‌شود.

·         این دکترمی‌گوید: «سیستم ایمنی ما باید مشغول باشد. طی میلیون‌ها سال چنان تکامل پیدا کرده‌ایم که سیستم ایمنی‌مان مُدام تحت حمله باشد. ولی اکنون کاری ندارد که بکند».

·         «می‌گویند تب یونجه نوعی بیماری اشرافی است، و تردیدی نیست که این بیماری اگر کاملاً منحصر به طبقات بالای جامعه نباشد، به ندرت گریبان‌گیر کسی جز تحصیل‌کردگان می‌شود».

تب یونجه تعبیری عمومی برای آلرژی‌های فصلی به گرده‌ها و سایر محرّک‌هایی است که از طریق هوا منتقل می‌شوند. دانشمندان بریتانیایی که می‌گفتند تب یونجه یک بیماری اشرافی است، بیراه نرفته بودند.

درتحقیقات به عمل آمده چشم‌گیرترین رابطه بین احتمال ابتلای کودک به آلرژی تب یونجه با تعداد خواهران و برادران اش بود(یعنی هرچه تعداد خواهران و برادران کودک بیشتر می‌شد، احتمال ابتدای او به آلرژی کاهش می‌یافت. آنچه جلوی بیماری‌های آلرژیک را می‌گیرد سرایت در اوایل کودکی است، که از طریق تماس غیربهداشتی با خواهر یا برادران بزرگ‌تر منتقل می‌شود، یا از مادری گرفته می‌شود که به‌واسطۀ تماس با فرزندان بزرگترش به اوسرایت کرده است).

·         اجداد ما طی میلیون‌ها سال چنان تکامل یافتند که در محیط‌شان دوام بیاورند. در بخش عمدۀ تاریخ بشر، چالش‌های پی‌درپی مشخصۀ محیط زندگی او بوده‌اند: چیزهایی از قبیل کمبود غذا، یا غذای حامل بیماری، شرایط غیربهداشتی و آب ناسالم، آب‌وهوای ناملایم، وغیره. محیطی خطرناک که جان به در بُردن از آن ساده نبود.

·         در بطن سازمان دفاعی بدنِ ما، سیستم ایمنی قرار دارد که متوازن‌ترین نظام دفاعی ماست. این سیستم محصول قرن‌ها تکامل است، درست مثل سنگی که شکل آن حاصل عبورآب ازروی آن وافت‌و‌خیزهایش درمسیررودخانه بوده‌اند. این سیستم به محیط‌مان واکنش نشان می‌دهد. وقتی با تهدیدهای مختلف مواجه می‌شویم، سیستم دفاع ‌مان درس می‌آموزد وآنگاه بسیاربهترمی‌تواند در آینده با تهدید دست و پنجه نرم کند. ما بدین‌ترتیب با محیط‌مان وفق پیدا می‌کنیم.

·         ما ده‌ها هزارسال دوام آورده‌ایم. بالاخره به جایی رسیدیم که دست‌هایمان را بشوییم، کف خانه‌مان را جارو کنیم، غذایمان را بپزیم، و برخی غذاها را کلاً کنار بگذاریم. بهداشت حیواناتی را که پرورش می‌دهیم و برای غذا می‌کُشیم، بهبود دادیم.

به‌ویژه در نقاط ثروتمندتر دنیا، آب‌مان را تصفیه کردیم و سیستم لوله‌کشی و کارخانه‌های تصفیۀ فاضلاب ساختیم. باکتری‌ها و سایرمیکروب‌ها را جدا کردیم و کُشتیم.

فهرست دشمنان سیستم ایمنی کوتاه‌تر شده و بسیاری از آن‌ها تا ابد از میان رفته‌اند. ولی اکنون بدن‌هایمان نشان می‌دهند که نمی‌توانند با این تغییرکناربیایند. ما یک ناسازگاری میان سیستم ایمنی (یکی ازقدیمی‌ترین و چکش‌کاری‌شده‌ترین توازن‌سازهای جهان) ومحیط‌مان آفریده‌ایم.

·         به لطف همۀ آن آموخته‌های قدرتمندی که نژاد انسان داشته است، تعامل منظم‌مان را نه‌تنها با انگل‌ها، بلکه با باکتری‌ها و انگل‌های خوش‌خیمی هم به حداقل رسانده‌ایم. موجوداتی که در آموزش و چکش‌کاری سیستم ایمنی یاورمان بوده‌اند، یعنی آن را «تربیت» کرده‌اند. حالا در ایام خردسالی، سیستم دفاعی ما با عوامل موذی کمتری مواجه می‌شود چون نه‌تنها خانه‌هایمان تمیزترند، بلکه خانواده‌ها هم کوچک‌ترند ( یعنی تعداد بچه‌های بزرگ‌تری که میکروب به خانه بیاورند کمتراست)، غذاها و آبمان پاک‌تراست، و شیرمان استریلیزه است. برخی پژوهشگران فقدان تعامل با آن‌همه میکروب‌هایی که درطبیعت بدان‌ها برخورد می‌کردیم را «مکانیسم دوستان قدیمی» نامیده‌اند. بدن ما می‌کوشد توازن برقرارکند، ولی درهمان حال تبلیغات‌چی‌ها با تمام قوا برای بهداشت بیشتر فشارمی‌آورند، چیزی که گاهی به ضررمان است.

·         سیستم ایمنی وقتی که درست تربیت نشود، چه می‌کند؟

واکنش‌های زیاد از حد نشان می‌دهد. چیزهایی مثل هیره یا گرده آزارش می‌دهد. به آن عارضه‌ای مبتلا می‌شود که آلرژی می‌نامیم، یعنی حملات مزمن سیستم ایمنی (التهاب) به گونه‌ای مضرّ، آزارنده وحتی خطرناک.

·         پول بیشتر، که نوعاً با تحصیلات بیشترهمبسته است، به معنای خطربیشتر آلرژی است

·         البتّه عوامل مطلقاً ژنتیکی هم در کارند.

·         ازمنظرفلسفی، درسی می‌شود آموخت که با یک‌قرن تلاش‌های بازاریابی درحوزه استفادۂ بیش ازحدّ ازآنتی‌بیوتیک‌ها تعارض دارد: وقتی تلاش کنیم همۀ ریسک‌ها را از محیط‌مان حذف کنیم، ایمن‌تر نمی‌شویم.

آنتی‌بیوتیک‌ها اگر بدون دلیل موجه استفاده شوند، می‌توانند میکروب‌های سالم در دل و رودۀ ما را هم از بین ببرند وموجب شوند باکتری‌ها مقاوم شوند که درنتیجه کُشنده‌ترهم می‌شوند.

·         آیا آن میلِ به انگشت توی دماغ کردن، می‌تواند بخشی از یک استراتژی بدوی باشد که دامنۀ میکروب‌های موجود درمحیط‌تان را به سیستم ایمنی‌تان اطلاع بدهد، این نیروی محتاط را به کار وادارد، و متوازن‌ترین سامانۀ دفاعی‌تان را تربیت کند؟ بله. احتمالش هست.

·         شیفتگی به محصولات صابونی مضرّ میباشد.